Passiefhuis

Innovatief samenwerkingsverband tussen verschillende bedrijven uit de bouwwereld

Wat is een passiefhuis?

Een passiefhuis onderscheidt zich door de bijzondere combinatie van een zeer hoogwaardig en aangenaam binnenklimaat en een zeer laag energieverbruik.

Door een goed uitgekiend kompakt ontwerp, georiënteerd op de zon, uitgevoerd met zeer goede schilisolatie en een effectieve kierdichting, kan warmte nauwelijks weg uit het passiefhuis. Hierdoor is er nog maar heel weinig energie nodig om de woning in de winter op temperatuur te houden. Dan zorgen passieve warmtebronnen zoals de zon en interne warmtebronnen zoals bewoners en huishoudelijke apparaten voor bijna alle benodigde warmte. Door de kleine hoeveelheid verwarming die dan nog nodig is op een slimme manier over de lucht van het gebalanceerde ventilatiesysteem aan te voeren, is een conventioneel verwarmingssysteem overbodig. In de zomer garanderen passieve strategieën zoals een goed ontwerp, zware schilisolatie, de aanwezigheid van thermische massa, zonwering en nachtventilatie een comfortabel binnenklimaat.

Elk passiefhuis draagt op deze manier eenvoudig bij aan een opmerkelijke milieubesparing, zonder op comfort of andere aspecten in te leveren; door de afwezigheid van koudestraling als gevolg van een uitstekende isolatie van de schil in combinatie met een voortreffelijke kierdichting en koudebrugvrije detaillering, gebruik van zonlicht als belangrijkste verwarmings- en verlichtingsbron en een voortdurende toevoer van verse en schone ventilatielucht, ontstaat een gezonder en aangenaam binnenklimaat. Al deze ontwerptechnische, bouwkundige en installatie technische maatregelen zijn onderdeel van de passiefhuistechnologie die gebaseerd is op specifieke kennisontwikkeling in het buitenland.

Het passiefhuisconcept is oorspronkelijk – eind jaren tachtig – ontwikkeld door Prof. Bo Adamson aan de Universiteit van Lund in Zweden en in de jaren negentig verder gebracht door het wetenschappelijke Passiv Haus Institut (PHI) in Darmstadt onder leiding van Dr. Wolfgang Feist. Feist is bij uitstek de grondlegger van de verdere verspreiding van de passiefhuistechnologie in Europa en daarbuiten. Inmiddels is een groot aantal insituten en onderwijsinstellingen vooral in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland betrokken bij de kennisontwikkeling en kennisoverdracht van deze duurzame technologie.

Het buitenland en Nederland
Het enthousisme voor de toepassing van deze technologie bij een groot aantal betrokken partijen in de bouw is m.n. de afgelopen 10 jaar in het buitenland in een stroomversnelling gekomen. Zo zijn er reeds meer dan 5000 passiefhuizen gebouwd in Duitsland, Zweden, Oostenrijk en Zwitserland. Ook in Nederland, Denemarken België, Italië en Frankrijk zijn de afgelopen zes jaar de eerste passiefhuizen gerealiseerd. De ervaringen zijn uitermate positief. Daarnaast zijn in meerdere landen ook scholen, verzorgings- en verpleegtehuizen, kantoren en bedrijfsgebouwen gerealiseerd conform het passiefhuisconcept . De laatste jaren groeit ook de belangstelling voor de toepassing van deze technologie bij renovatie van oudbouw, mede als gevolg van met name de resultaten van het praktisch onderzoekswerk van het PHI in Darmstadt.

De Stichting Passief Huis Holland stelt zich ten doel het enthousiasme in het buitenland voor het Passiefhuis concept ook in Nederland breed op te wekken en een groot maatschappelijk draagvlak te creëren voor de bijzondere kwaliteiten van dit concept.

Veel bestuurders, stedenbouwkundigen, ambtenaren, architecten, adviseurs, fabrikanten, ontwikkelaars, bouwers en installateurs, maar m.n. opdrachtgevers en gebruikers hebben voor het eerst kennis gemaakt met het fenomeen passiefhuis. Sindsdien is men zonder uitzondering overtuigd van de bijzondere kwaliteiten die worden bereikt door een integrale aanpak gericht op een substantiële verbetering van de kwaliteit van het binnenmilieu.

De cijfers
Het PassiefHuisProjectenrekenPakket (PHPP), ontwikkeld door het Passiv Haus Institut in Darmstadt, is een nuttig, maar ook noodzakelijk instrument bij het ontwerpen van een passiefhuis. Deze zeer uitgebreide berekeningsmethode geeft o.a. zeer nauwkeurig het te verwachten energieverbruik, de invloed van de luchtdichtheid en de kwaliteit van het comfort aan, en koppelt de resultaten aan duidelijk meetbare prestatie-eisen die in z’n geheel de kwaliteit van het passiefhuis garanderen.

Een passiefhuis heeft per jaar een energiebehoefte voor ruimteverwarming van 15 kWh/m², dit komt ongeveer overeen met een gasverbruik van 1.5 m³ gas/m² vloeroppervlak. Dit betekent dat twee gloeilampen van 100 Watt genoeg zouden zijn om een kamer van 20 m² te verwarmen of dat een haarföhn zou volstaan om een passiefhuis van 100 m² te verwarmen.
Een passiefhuis verbruikt 10 keer minder energie voor verwarming dan een gemiddelde bestaande woning en 4 à 5 keer minder dan de huidige nieuwbouwwoning uitgevoerd conform het Nederlandse Bouwbesluit.

Een passiefhuis is…
…comfortabel
De energie-efficiënte uitgangspunten komen allereerst ten goede aan de gebruiker van het gebouw. Een passiefhuis heeft een zeer goed geïsoleerde en kierdichte schil, die uiterst zorgvuldig is uitgevoerd, zodat er zo weinig mogelijk koudestralende oppervlaktes en geen tochtverschijnselen voorkomen en er constant een gelijkmatige binnentemperatuur heerst. Dit alles zonder ingewikkelde technieken, aangename oppervlakte- en ruimtetemperaturen ontstaan als vanzelf. Bovendien zorgt de afwezigheid van traditionele radiatoren voor extra ruimte.

…gezond
Een voortdurende toevoer van gefilterde en verse ventilatielucht is, naast goede isolatie en kierdichting, een van de belangrijkste randvoorwaarden voor een passiefhuis. Een comfortventilatiesysteem, uitgevoerd volgens de laatste stand van de techniek, wordt gekoppeld aan een HR warmteterugwinsysteem, zodat de lucht in de winter altijd warm de woning binnenkomt en er geen overbodige ventilatieverliezen plaatsvinden: de garantie voor een aangenaam en gezond binnenklimaat, waar vocht, schimmel, pollen en insecten geen kans krijgen.

…rendabel
In een passiefhuis is de resterende warmtebehoefte voor ruimteverwarming zo gering, dat zonder verlies van comfort kan worden afgezien van een conventioneel verwarmingssysteem. Met de besparing op de kosten van een dergelijk systeem kan de optimalisatie van bouwkundige elementen en het hoogefficiënt ventilatiesysteem worden gefinancierd. Passiefhuisbewoners betalen gemiddeld 1€ /m² per jaar voor ruimteverwarming en hoeven zich dus minder zorgen te maken over stijgende energiekosten. Terwijl ze het hele jaar door van een gezond en comfortabel binnenklimaat genieten, kunnen zij rekenen op lage energielasten gedurende de hele levensduur van de woning.

…milieuvriendelijk
Een passiefhuis levert een actieve bijdrage aan de bescherming van het klimaat. Door de verregaande energiebesparing is de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zo beperkt mogelijk. Niet alleen het energieverbruik voor verwarming (15 kWh/m²a), maar ook het totale primaire energiegebruik per huishouden blijft begrensd tot max 120 kWh/m² per jaar. Dit betekent minimaal 54% minder CO2-uitstoot t.o.v. de huidige standaard nieuwbouwwoning. De geringe resterende energiebehoefte wordt zo duurzaam mogelijk geproduceerd, zodat een nog grotere reductie in CO2-uitstoot mogelijk is.

…de bouwstandaard van de toekomst
Het passiefhuisconcept is de bouwstandaard van de toekomst en opent nieuwe perspectieven voor meer toekomstgericht, energiezuinig ontwerpen en bouwen. De bouwwereld krijgt een unieke kans zich te onderscheiden met nieuwe ontwerp- en bouwtechnieken, innovatieve, intelligente en hoogenergie-efficiënte producten voor o.a. schilisolatiesystemen, ventilatiesystemen, beglazing, kozijnen, ramen, deuren en compacte verwarmingssystemen. Deze investeringen in comfort, efficiëntie en bouwkwaliteit zullen zorgen voor een impuls in de bouwsector, creëren toegevoegde waarde, verbeteren de concurrentiepositie en verhogen de werkgelegenheid op een duurzame wijze.